برای جبران دوری از طبیعت، این روزها مردم به طراحی محوطه و طراحی فضای سبز روی آورده‌اند. طراحی محوطه نیز مانند سایر امور دکوراتیو اصول خاص خودش را داراست.
محوطه سازی و طراحی فضای سبز
زندگی شهرنشینی ما را از طبیعت جدا کرده است. در شهرها، مجبوریم بیشتر زمان خودمان را در آپارتمان‌های کوچک محدود سر کنیم و اگر بخواهیم ذوق به خرج دهیم می‌توانیم داخل خانه را پر از گل‌های آپارتمانی بکنیم. هرچند در زیبایی و طراوت گل‌های آپارتمانی و رنگی و شادی‌ای که آن‌ها به زندگی ما می‌بخشند هیچ شکی نیست، ولی باز هم با قدم زدن در طبیعت و تنفس هوای تازه‌ی درخت‌ها جایگزین نمی‌شوند.
برای جبران این دوری از طبیعت، این روزها مردم به طراحی فضای سبز و زیباتر کردن هر چه بیشتر محوطه‌ی اطراف مجتمع‌ها، مشاعات آپارتمان‌ها، حیاط خانه‌ها و ویلاهایشان توجه زیادی نشان می‌دهند. اما احتمالا همه درباره‌ی اصول و ابزار آن چیز زیادی نمی‌دانند. در این مقاله کمی درباره‌ی اصول اولیه محوطه سازی و طراحی فضای سبز و ابزار و وسائل آن صحبت خواهیم کرد. امیدواریم که نگاه و ایده‌های خوبی برای شما به همراه داشته باشد.
بررسی زمین مورد نظر برای محوطه سازی
در ابتدا قبل از هر اقدامی، شکل زمین و اندازه‌های و زوایای ان را به دقت بررسی کنید. برای اینکه نتیجه‌ی اصولی‌تر، به قاعده‌تر و زیباتری حاصل آید، توصیه می‌کنیم که حتما از یک نقشه بردار جهت انجام عملیات نقشه برداری و برداشت شکل، حدود و توپوگرافی زمین کمک بگیرید.
سپس به سراغ بازدید منطقه برای بررسی ویژگی‌های محیطی بروید. منظور از ویژگی‌های محیطی این است که ببیند آفتاب از کدام سمت می‌تابد، جهت وزش باد کدام است، سایه ساختمان‌ها و دیوارهای اطراف چه قسمت‌هایی را می‌پوشاند، زیباترین و بدترین منظره کدام است، از پنجره‌های ملک چه قسمتهای بیشترین دید را دارند، المان‌های مطلوب و نامطلوب در فضا کدامند و آیا نیاز به جابجایی وسائل و عملیات خاکبرداری و احداث هست یا نه.
مرحله‌ی بعدی در نظر گرفتن نیاز و سلیقه‌ی ساکنان با توجه به امکاناتی است که منطقه در اختیار شما می‌گذارد. حتما با تمام ذینفعان درباره‌ی کاربری فضای سبز و محوطه به شور و تبادل نظر بپردازید. به عنوان نمونه، در نظر بگیرید آیا قصد این است که از آن فضا برای نشستن و آسایش استفاده شود و یا فقط معبر و محل گذر باشد، آیا در آن فضا نیاز به تعبیه پارکینگ است، آیا کودکان و سالمندان هم کاربر آن فضا هستند و بررسی‌های دیگری از این دست.
تهیه نقشه و انتخاب گل و گیاه برای فضای سبز
پس از در نظر گرفتن تمامی موارد مهم، نسبت به اقدام تهیه نقشه‌ی محوطه اقدام کنید. در نقشه حتما باید راه‌های ارتباطی موثری در نظر بگیرید که تمام قسمت‌ها به راحتی به یکدیگر متصل شود و اینگونه نباشد که کاشت درخت و گل‌ها مانع تردد راحت و سریع شود. در صورت امکان کمترین تعداد پله‌ها را در نظر بگیرید تا مناسب سالمندان و کودکان هم باشد، در صورت امکان می‌توان با در نظر گرفتن رمپ مشکل اختلاف ارتفاع را حل کرد.
در انتخاب گیاهان به شرایط اقلیمی توجه کنید. اگر در منطقه‌ی کم آب و بارانی هستید در انتخاب گیاهان به این مورد توجه کنید. حتما این نکته را در نظر داشته باشید که چه بهتر که محوطه سازی و انتخاب پوشش گیاهی برای چهارفصل مناسب و لذت بخش باشد.
مساله‌ی امنیت را در نظر بگیرید، یعنی اگر محوطه در منطقه‌ی کم ترددی قرار دارد سعی کنید انتخاب گیاهان به صورتی نباشد که یک نقطه‌ی کور و ناامن پشت گیاهان ایجاد شود. به علاوه، به قسمتهای نورگیر و کمتر نورگیر و قسمت‌هایی که زیر سایه‌ی ساختمان‌ها قرار می‌گیرند توجه کنید، زیرا ممکن است بی توجهی به این نکات باعث انتخاب مکان نامناسبی برای کاشت گیاهان شود. با در نظر گرفتن تمامی این نکات اقدام به انتخاب گیاهان کنید. گیاهان که به نور زیادی احتیاج دارند را در مناطق پرنورتر و گیاهان سایه دوست را در سایه بکارید. نکته مهمی دیگری که نباید از آن غافل شد فاصله تا منبع آب و امکان آب‌رسانی راحت به گیاهان است.
تخمین هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای محوطه سازی
با توجه به شرایط منطقه و نقشه‌ی طراحی شده، مصالح و گیاهان مورد نیاز را در نظر بگیرید و براورد قیمت کنید. در نظر بگیرید که برای محوطه سازی، مطابق با سلیقه و نیازتان، چه بودجه‌ای لازم است. ممکن است با توجه به شرایط مالی تصمیم بگیرید المان‌هایی را از طراحی بکاهید یا به آن اضاقه کنید. اما توجه کنید به هیچ عنوان قبل از براورد دقیق و تامین مالی و برنامه‌ریزی درست و اصولی اقدام به خرید و احداث نکنید. بدون برنامه‌ریزی دقیق ممکن است در وسط راه بمانید.
قبل از شروع کار، بازه‌ی زمانی که صرف احداث و کاشت می‌شود را تخمین بزنید. در صورت ایجاد مزاحمت برای همسایه‌ها حتما اطلاع رسانی درست انجام دهید و عذرخواهی کنید. شرایط لازم برای ایجاد کمترین مزاحمت، آلودگی و سر و صدا را فراهم آورید.
نورپردازی محوطه بیرونی ساختمان و فضای سبز
نورپردازی نکته‌ی بسیار مهمی است. با نورپردازی امنیت منطقه بسیار بیشتر می‌شود بنابراین محوطه در زمان‌های بیشتری در روز و شب قابل استفاده است. همچنین، محل‌های مخاطره آمیز و ناامن را شناسایی کنید و یک منبع نور در آن‌ها قرار دهید. به هیچ عنوان در این مساله سهل انگاری نکنید و به دنبال کاهش هزینه‌ها نباشید، زیرا علاوه بر امنیت ممکن است در تاریکی شب سلامت عابرین هم به مخاطره بیفتد. با یک نورپردازی اصولی و مهندسی شده به راحتی می‌توان با تعداد مناسبی منبع نور بیشترین فضای ممکن را روشن کرد.
مصالح ساختمانی مورد استفاده در محوطه سازی
برای محوطه سازی بخش عمده‌ای از ابزار و مصالح مورد استفاده در ساختمان سازی به کار برده می‌شود. به علاوه‌ی آن‌ها، یک سری مصالح ویژه‌ی محوطه سازی هم وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها برای هر چه زیباتر کردن فضا بهره بجویید، مانند: چمن، گلدان، سنگ‌های زینتی، موزائیک‌های مختص محوطه سازی، نرده‌های ویژه، چشمه و آبنمای مصنوعی، باکس گل، آلاچیق، پل، ابزار لازم برای نورپردازی و مانند این‌ها. البته دقت کنید که انتخاب هر یک از این المان‌ها می‌تواند تاثیر به سزایی در افزایش هزینه‌ها داشته باشد.
توصیه نهایی: کار را به کاردان بسپارید
محوطه سازی کاری تخصصی است که نیاز به مهارت‌های بسیاری دارد. مثلا دانش نقشه برداری، طراحی فضای سبز، اطلاعات درباره‌ی گل و گیاهان، نورپردازی و ساخت و ساز و عمران. بنابراین، اگر تخصص‌های لازم را ندارید، بهترین راه این است که، پروژه‌ی محوطه سازی خود را به پیمانکاران زبده و متبحر بسپارید. در این صورت، هم زحمت کمتری به شما تحمیل می‌شود، هم نتیجه کار بهتر و اصولی‌تر از آب در می‌آید، هم زمان کمتری صرف می‌شود و در نهایت هزینه‌ی کمتری خواهید پرداخت.
منبع: وبسایت ساختمون
