قالب بندی در ساختمان سازی

عموما قالب های مورد استفاده در ستون های بتنی، دیوارهای برشی بتنی و سقف ها، فلزی هستند.منظور از قالب فلزی قالبی است که از ورق توام با انواع پروفیل های فولادی ساخته شده باشد.در اندازه گیری قالب بندی ها، سطوح بتن ریخته شده که در تماس با قالب است، ملاک محاسبه قرار می گیرد.منظور از چوب بست و داربست مجموعه ای از قطعات فلزی یا چوبی یا مخلوطی از آن دو، به صورت افقی یا قائم یا مایل و یا قوسی است که برای نگهداری قالب و انتقال نیروهای ناشی از بتن ریزی از قالب به زمین یا سایر تکیه گاه ها، به کار برده می شود.

شکل های زیر انواع قالب های فلزی را نمایش می دهد.

قالب آجری

در این روش حدود قالب بندی با آجرکاری به ضخامت حداقل ۱۰ یا ۲۰سانتیمتر اجرا می­شود. با توجه به اینکه در بیشتر مواقع پس از تخریب ساختمان­های قدیمی مقدار زیادی آجر باقی می­ماند در بیشتر پروژه­های شهری کوچک از این روش قالب بندی استفاده می­شود.

✅ نکات مربوط به قالب بندی اجری

قبل از شروع قالب بندی توجه شود سطح بستر به تراز مورد نظر رسیده باشد. کنترل تراز زیر پی یکی از مهمترین پارامترهای اجرا می­باشد. (طبق ضوابط تراز زیر پی حداقل باید ۸۰ سانتیمتر در مناطق سردسیر از سطح زمین پایین­تر اجرا شود؛ این امر به خاطر رعایت عمق یخبندان می­باشد)

تراز سطح زمین باید یکنواخت بوده و پستی و بلندی نداشته باشد. کنترل تراز سطح زمین بهتر است با نقشه ­برداری انجام شود.

نکته مهم

استفاده از پلاستیک با ضخامت مناسب جهت جلوگیری از جذب آب بتن توسط قالب آجری الزامی می­باشد.

پس از بتن ­ریزی می توان قالب­های آجری را تخریب و در سایر قسمت­های ساختمان مورد استفاده قرار داد.

قالب چوبی:

استفاده از قالب چوبی جهت قالب ­بندی فونداسیون در بسیاری موارد سبب صرفه اقتصادی و افزایش سرعت اجرا خواهد شد. در پروژه­های بزرگ و یا در انبوه­ سازی استفاده از قالب چوبی بیشتر مورد توجه می­باشد

چوب و تخته چند لا براي تمام كارهاي قالب‌بندي از درست كردن قاب قالب تا ديواره آن وپايه‌هاي اطمينان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. براي درست كردن قالب از چهار تراش قطعات الوار، تخته و تخته چند لا استفاده مي‌شود.

قالبها بايد به اندازه‌اي ساخته شوند كه حمل آنها با وسايل موجود در كارگاه و نيروي انساني امكان‌پذير باشد. در هنگام ساخت، نصب و بتن‌ريزي نياز به دقت زيادي وجود دارد تا به سطوح نرم و لبه‌ها آسيب نرسد. به خصوص دقت بيشتري براي قالب برداري و انبار كردن قالبها لازم است.

نمونه ای از قالب بندی چوبی فونداسیون

✅مزایا و معایب

سبکی ، سهولت اجرا، ضریب حرارتی کم ، سادگی اتصالات ، … از مزایای این قالب ها بوده ولی تکرار پذیری کم ، معمولا کمتر از ده بار میشه استفاده کر ، از معایب عمده این قالب ها میباشد

✅ نکته اجرایی

در قالب ها به هیچ وجه نباید درزی وجود داشته باشد چون این درزها باعث میشود شیره بتن به راحتی به بیرون منتقل شود ، برای جلوگیری از این درزها در هنگام ساخت قالب باید توسط گیره هایی کاملا تخته ها به هم دیگر بچسبند.

✅ نکته اجرایی

اگر تخته ها تازه خریداری شده و کاملا خشک نباشند ، بعد از یکبار استفاده و با خشک شدن تخته ها درزهای زیادی در قالب ایجاد میشود که باید توجه داشت قبل از استفاده مجدد این درزها رو گرفت یا مجدد قالب رو بازو بست نمود

✅ نکته اجرایی

جهت حفظ کاور و نچسبیدن قالب به شبکه ارماتور از تکه میلگردهایی بر روی شبکه مطابق شکل زیر استفاده میکنند .

cover

✅ نکته اجرایی

معمولا توسط ریسمان کشی قالب ها را چک میکنند که در هر ضلع فونداسیون در یک راستا قرار گیرند

روغن کاری سطح قالب ها جهت سهولت در قالب برداری و نچسبیدن بتن به سطح قالب

شکل های زیر انواع قالب های فلزی را نمایش می دهد.

قالب های فلزی

استفاده از قالب فلزی جهت قالب­ بندی فونداسیون به جهت استحکام و سطح شاقولی مناسب نسبت به سایر روش­های قالب­بندی توصیه می­شود.

در مواردي كه حجم كار زياد و تنوع سطوح و ابعاد كم باشد، استفاده از قالبهاي فولادي كاملاً به صرفه خواهد بود. بهاي اوليه اين قالبها نسبتاً زياد است ولي عمر زياد آنها اين مسئله را توجيه مي‌نمايد. قالبهاي فولادي به دليل مقاوم بودن و امكان استفاده از اتصالات خاص مي‌توانند به سهولت و با سرعت زياد باز و بسته شوند. در هواي سرد و گرم، اين قالبها حتي‌المقدور بايد عايق‌بندي شده و از تغييرات حرارتي در آنها جلوگيري شود.

قالب بندی فونداسیون
قالب بندی فونداسیون

✅ مزایا و معایب

#مزایا
سرعت اجرای بالا
سادگی اتصالات
سطح صاف
مقاومت زیاد
دکفراژ سریع
تکرار پذیری و دوام زیاد
بهره وری

#معایب
سنگینی وزن
تدارکات خاص
هزینه اولیه نسبتا بالای تهیه قالب

✅نکات کلی قالب بندی فونداسیون

· تعیین کیفیت قالب بندی و مصالح با توجه به نما یا غیر نما بودن فونداسیون

· شاقول بودن فونداسیون

· رعایت ابعاد فونداسیون

· رعایت کاور آرماتورها در فونداسیون

· فیکس و مستحکم بودن قالب ها

· درزبندی مناسب بتن برای جلوگیری از در رفتن شیره بتن و کرمو شدن

· استفاده از روغن قالب برای افزایش کیفیت سطح بتن و دوام بیشتر قالب ها

نکات اجرایی تقریبا مشابه همون قالب چوبی هست از جمله میلگرد اندازه ، روغن کاری که باید رعایت شود

شکل های زیر قالب بندی فلزی و آجری در فوندانسیون منفرد را نمایش می دهد.