پارمترهای اجرایی در انتخاب شمعکوب
برای احداث سازههای خاص دریایی مانند اسکلههای شمع و عرشه، سکوها و… لازم است از شمعکوبهای مناسب استفاده شود. در انتخاب شمعکوب مناسب، پارامترها و مسائل خاص فنی و اجرایی دخیل است که انتخاب فوق را پیچیده، دشوار و تا حدی نامتناسب میسازد.
به آن دسته از پیها که نسبت عمق آنها به کوچکترین بعد افقیشان از عدد ۶ تجاوز نماید، اصطلاحاً پی عمیق گفته میشود. انواع پیهای شمعی، دیوارکها و دیوارکهای جدا کننده از جمله پیهای عمیق هستند. پیهای عمیق یکی از متداولترین پیها برای انتقال بارها در احداث سازههای دریایی (اسکلهها، سکوها) پلها و ساختمانهای خاص هستند. جهت کوبش شمع از تجهیزات مختلف شمع کوبی استفاده میشود.
پارمترهای اجرایی در انتخاب شمعکوب
شمع کوبی بخاری
این شمع کوبی مشابه سیستم سیلندر و پیستون است که در حالت شمع کوبی تک ضربهای، چکش تحت فشار بخار ورودی بالا رفته، و سپس تحت اثر ثقل خود سقوط میکند. با اعمال ضربه به سر شمع سبب فرور رفتن شمع در زمین میشود. در شمع کوبی دو ضربهای بعد از صعود چکش فشار بخار تحتانی، تحت اثر وزن خود چکش به علاوه فشار بخار، سندان چکش با انرژی بیشتر و تعداد ضربات بالاتر سقوط مینماید.
شمع کوبی دیزل
در شمع کوبی دیزلی، سقوط چکش باعث فشردگی هوا در داخل سیلندر میشود. با پاشیدن سوخت، انفجار رخ داده و چکش بعد از اعمال ضربه به شمع به سمت بالا رانده میشود.
شمعکوبهای هیدرولیکی
در شمع کوبهای هیدورلیکی آثار صوتی و ارتعاشی کمتر از چکشهای دیزلی بوده چکش شمع کوبی با فشار هیدرولیکی مایع، صعود نموده و تحت اثر وزن خود سقوط نموده و بار خود را به شمع منتقل مینماید. و برخی مدلهای متداول از این شمع کوبی دارای وزن چکش ۳ تا ۷ تن بوده و به طور متوسط ۴۰ ضربه در دقیقه بر شمع وارد مینماید.
عملکرد نفوذ شمع تحت اثر ضربه
با وارد آمدن ضربه چکش به شمع موج فشاری از بالای شمع به سمت پایین با سرعت تقریبی معادل ۴۰۰ متر بر ثانیه در شمعهای بتنی پیش ساخته شروع به حرکت میکند. در طول مدتی که موجب به سمت پایین جرکت میکند تنش به تدریج توسط مصالح شمع و خاک مستهلک میشود. در پای شمع، موج فشاری منعکس میشود و به سمت بالا به شکل یک موج کششی منعکس شده که البته به تدریج از شدت آن کاسته میشود. این موج فشاری و کششی همدیگر را خنثی میکنند.
معیارهای انتخاب شمع کوب
به طور کلی در انتخاب یک شمع کوب بایستی به پارامترهای زیر توجه نمود.
حداقل ضخامت دیواره شمعهای فلزی
نسبت قطر شمع به ضخامت آن، طول کل شمع باید به اندازه کافی کوچک باشد تا از کمانش موضعی تحت اثر تنشهای بالاتر از مقاومت نهایی شمع جلوگیری شود. پیش تنیدگی شمع باید به مقداری باشد که تنشهای حاصل از شرایط بلند نمودن، حمل و استقرار را پاسخگو باشد و البته تنشهای وارده طی شرایط فوق معادل ۰/۷۵ ٪ کل پیش تنیدگی اعمال شده به شمع پس از ۲ ماه باشد.
به طور کلی استفاده از شمعهای بتنی پیش تنیده با مقاومت حدود ۵۰ تا ۶۰ مگاپاسکال توصیه میشود. تحت اثر ضربه تا حدود ۴۰ مگاپاسکال تنش فشاری اعمال میشود ولی در خصوص تنش کششی به واسطه پیش تنیدگی مشکلی وجود ندارد. در صورت استفاده از شمعهای با پیش تنیدگی بالا، امکان استفاده از شمعهای لاغرتر و سبکتر وجود دارد.
معیار مقاومت شمعهای فلزی
سطح مقطع عرضی فولاد باید از یک طرف مقاومت کافی در برابر ضربه چکش در زمان کوبش دارا باشد و از طرف دیگر از ضریب اطمینان کافی در برابر بارهای وارده به شمع در زمان بهره برداری نیز برخوردار باشد.
اثر نسبت وزن شمعکوب به وزن شمع
زمانی که نسبت وزن شمع کوب به وزن المان کوبش و سر شمع افزایش یابد عملیات اجرایی از کیفیت بالاتری برخوردار است. در خصوص شمعکوبهای سقوطی و شمعکوبهای سقوط آزاد، شمع کوب هیدرولیک، شمع کوبهای بخار تک مرحلهای، نسبت وزن شمع کوب به وزن شمع کوب به وزن المانهای کوبش به انضمام سر شمع به میزان ۱/۱ مناسب است. که نسبت ۱/۴ برای شمع کوبهای با ضربات سریع ارجحیت دارد.