سنگ‌ها بر اساس کاربرد، مصارف ویژه‌ای دارند. این محصول طبیعی در صنعت ساختمان‌سازی نیز استفاده می‌شوند. البته بسیار بااهمیت است که بدانیم کدام سنگ با چه جنسی برای کدام قسمت یک ساختمان کاربرد دارد؟
| پرکاربردترین سنگ‌های مورداستفاده در ساختمان‌سازی | |||
|
نوع سنگ |
مشخصات فیزیکی |
وضعیت قیمت |
نوع مصارف |
|
گرانیت |
سخت، چگال، بادوام در برابر نفوذ آب و اثر ضربه و مقاوم در محیط‌های صنعتی |
قیمت بالا به علت استخراج، برش و صیقل پرهزینه |
نمای ساختمان، کف‌سازی، پیاده‌روسازی، راه‌سازی و… |
|
ماسه‌سنگ‌ها (سنداستون) |
سنگ رسوبی بسیار شایع ممکن است دارای بافت نرم یا خشن باشند. عموماً در برابر یخبندان مقاوم‌اند. سطح نهایی آنها به‌صورت چکشی، کلنگی و تیشه‌ای قابل‌مصرف است و برای نصب آنها از ابزار غیر آهنی استفاده می‌شود |
نسبتاً ارزان |
سنگ نما |
|
دیوریت |
مقاومت بسیار بالا |
نسبتاً ارزان |
سنگ نما، سنگ پله، کف، جاده‌سازی و… |
|
گابرو |
استحکام و مقاومت بالا در برابر هوازدگی |
قیمت مناسب |
سنگ نما، کف، پل و تونل |
|
مرمر |
مقاومت در برابر هوازدگی، گازها و باران‌های اسیدی قابل‌ذکر است. مرمر و مرمریت دو محصول متفاوت است مرمر نور را از خودش عبور می‌دهد |
نسبتاً گران |
نمای داخلی ساختمان‌ها |
|
مرمریت |
مقاومت بالا در مقابل هوازدگی، رطوبت و… |
قیمت بالا |
در نمای ساختمان داخلی |
|
کوارتزیت |
این نوع سنگ که اغلب با سنگ گرانیت نیز اشتباه می‌شود از گرانیت سخت‌تر است این سنگ با ظاهر زبر و بلوری خود قابل‌شناسایی است. |
بسیار ارزان |
بخش‌های خارج و داخل ساختمان، پل‌ها و تونل‌ها |
|
تراورتن |
در شرایط آب و هوایی گرم می‌توان جهت مصارف خارجی نیز از آن استفاده کرد. |
ارزان |
خارجی و داخلی |
|
لاشه |
مقاوم |
ارزان |
زیرسازی، پر کردن فاصله بین سنگ‌ها و کف‌سازی خشن |
|
قواره |
مقاوم |
گران‌تر از لاشه |
دیوارهای باربر، جدول‌سازی، کف و… |
|
بادبر |
مقاوم |
ارزان |
تونل‌سازی، پل‌سازی، جدول‌سازی، دیوارهای باربر و غیر باربر، سنگفرش و پله |
|
پلاک |
مقاومت خوب این سنگ از برش و صیقل سنگ‌های دیگر استفاده می‌شود |
نسبتاً گران |
برای تزیینات داخل و خارج ساختمان و در کف، دیوار پله، کف پنجره، کنار و زیر دیوار گچی و. وسایل تزییناتی نظیر گلدان، شمعدان، جدول و جوی و. |
سنگ خوب چه سنگی است؟
عباس خضرایی، تولیدکننده انواع سنگ، در مورد مشخصات سنگ‌های مورداستفاده در ساختمان گفت: سنگ‌های نما (داخل و خارج) باید بدون ترک، شیار، شکستگی ورگه‌های سست، پوسیدگی، خلل و فُرَج باشد.
وی افزود: سنگ خوب سنگی است که جاذب آب زیاد نبوده و تحمل بالایی در مقابل محیط‌های طبیعی، شیمیایی و سایش داشته باشد.
وی ادامه داد: بیشتر خریداران سنگ ساختمانی تنها به توصیه دیگران و با فاکتور ظاهری خرید می‌کنند و در نهایت از سنگ خریداری‌شده رضایت ندارند. اگر خریداران به دنبال یک محصول یکدست بدون بافت و رنگ هستند نباید به دنبال خرید سنگ باشند، سنگ یک محصول با بافت و رنگ طبیعی است.
وی در مورد راحت‌ترین راه تشخیص یک سنگ خوب عنوان کرد: سنگ بدون ترک باید صدای شبیه به صدای شیشه بدهد برای این کار چند ضربه با یک شی فلزی به سنگ بزنید. اگر صدای شفاف شیشه داد این سنگ بدون ترک، پوسیدگی و… است.
سنگ‌های مناسب برای فضای داخلی و خارجی
احمد میر هادی، کارشناس سنگ در یک تولیدی هم در مورد راحت‌ترین راه خرید سنگ مناسب به گفت: در خرید سنگ ساختمانی باید به فضای ساختمان که قصد نصب سنگ در آن رادارید توجه کنید. هر سنگی مناسب مکان خاصی است. به‌طور معمول فضاها برای نصب سنگ به سنگ‌های مناسب نمای خارجی، نمای داخلی، کف پله و پاگرد، کف فرش فضاهای داخلی مسکونی، کف فرش فضاهای داخلی تجاری و اداری، کف فرش بام و پیاده‌رو، سرویس بهداشتی، درپوش دیوارهای محوطه، حیاط و جان‌پناه بام و درنهایت سنگ روی کابینت و اپن تقسیم می‌شوند.
وی در مورد سنگ مناسب نمای خارجی عنوان کرد: سنگ‌های نمای خارجی باید مقاومت بالایی در برابر گرما، رطوبت، سرما و اشعه UV نور خورشید داشته باشند. بنابراین بهترین نوع سنگ برای نمای خارجی باید تراورتن، گرانیت یا سنداستون باشد البته بهترین انتخاب برای نمای خارجی تراورتن است، زیرا این سنگ مقاوم و ارزان‌تر از گرانیت است.
وی در این خصوص ادامه داد: تراورتن به علت تخلخل رابطه خوبی باسیمان داشته و محکم به دیوار می‌چسبد و در نتیجه ماندگاری خوبی دارد.
میر هادی در مورد سنگ‌های منتخب نمای داخلی اظهار کرد: سنگ‌های کم مقاوم با ظاهر زیبا می‌توانند بهترین گزینه برای نمای داخلی باشد. سنگ‌هایی مانند مرمریت، گرانیت، چینی و… به علت عدم تماس با ناملایمات جوی انتخاب مناسبی برای نمای داخلی است. البته برخی از مردم به علت رنگ ورگه‌های خاص تراورتن و سنداستون مایل هستند از این سنگ‌ها در داخل ساختمان استفاده کنند که این مورد به‌هیچ‌عنوان اشکالی ندارد. این سنگ‌ها می‌توانند جلوه‌های بسیار زیبایی را در لابی‌ها، پاگردها، اطراف درب آسانسورها، دیوارهای راه‌پله، دیوارهای پارکینگ و… خلق کنند.
سنگ مناسب برای پلکان و پاگرد
عباس عسگری، تولیدکننده سنگ گرانیت هم در مورد کاربرد این محصول گفت: راه‌پله و پاگردها بهترین مکان برای نصب سنگ گرانیت است، این سنگ از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است.
وی افزود: برخی‌ها به علت قیمت بالای گرانیت در پلکان از مرمر درجه ۲ استفاده می‌کنند که این مورد اشتباه بزرگی محسوب می‌شود.
وی در این مورد تأکید کرد: پلکان ساختمان‌های اداری و تجاری و مدارس که آمدوشد زیادی دارند می‌بایست حتماً از جنس مرمر مرغوب یا گرانیت باشند.
سنگ مناسب کف فرش فضاهای داخلی مسکونی
بیشتر نصابهای سنگ ساختمانی هم در مورد سنگ مناسب کف فرش فضاهای داخلی مسکونی می گویند: سنگ‌ها بهترین کف‌پوش‌های دنیا هستند. از جمله دلایل را می‌توان به تأثیر عواملی چون دوام، رنگ طبیعی، مقاومت در برابر ضربه اجسام نوک‌تیز، ساب و جلا پذیری مجدد، زیبا و شکیل شدن فضای داخل، نگهداری خوب گرما در سیستم‌های گرمایش از کف دانست.
همچنین در مورد بهترین سنگ مورداستفاده در فرش سنگ کف ساختمان عنوان می کنند: بهترین گزینه برای این مورد مرمر است.
ودر مورد سنگ منتخب برای کف فرش فضاهای داخلی تجاری واداری نیز عنوان کرد: برای این فضاها نیز مرمر بسیار مناسب است؛ اما برای این مکان‌ها باید از مرمر بسیار مرغوب استفاده کنیم، زیرا این مکان‌ها بیشتر از فضای خانه پاخور دارد.
و درباره سنگ مورد استفاده در کف فرش بام و پیاده‌رو نیز اظهار کردند: در این فضاها باید از سنگ‌هایی استفاده کرد که در برابر یخ‌زدگی و فشار مقاوم باشند، برای همین استفاده از سنگ‌های تراورتن، چینی و گرانیت بسیار برای کف فرش بام و پیاده‌رو گزینه بسیار مناسب است. البته برای این فضاها می‌توان از سنگ درجه‌یک استفاده نکرد.
تراورتن سنگ آهکی است که در اثر فعالیت چشمه های آب گرم تشکیل می شود . بطور کلی در طی فرآیند تشکیل ذخایر تراورتن، آبهای گرم از بین طبقات سنگ های کربناتی به ویژه سنگ آهک عبور می کنند و به دلیل اسیدی بودن، کربنات کلسیم موجود در این سنگ ها را حل کرده و به صورت محلول کربناتی و بی کربناتی با خود به سطح زمین منتقل می کنند .
در سطح زمین به دلیل افت فشار، کاهش حرارت آزاد شدن دی اکسیدکربن و همچنین تبخیر، بلورهای کلسیت تشکیل شده و به صورت لایه های نازکی برروی یکدیگر رسوب می کنند . پایداری شرایط ذکر شده و تداوم تشکیل لایه های کلسیتی، باعث به وجودآمدن لایه های یکنواختی از کربنات کلسیم متخلخل ( تراورتن ) می گردد که ضخامت آنهااز چند سانتی متر تا چند متر متغیر است و معمولا با شیبی ملایم بر روی لایه های سنگی قدیمی تر قرار می گیرند .
تغییرشرایط رسوب گذاری می تواند باعث وقفه ای در تشکل این لایه ها گردد که حاصل آن به وجودآمدن یک سطح جدایش بین لایه های متوالی سنگ تراورتن می باشد . ضخامت کلی لایه های تراورتن معمولا از چند متر تاچند ده متر متفاوت است . وجود حباب های هوا و همچنین نا خالصی های آهن دو ظرفیتی، آهن سه ظرفیتی، منگنز، سیلیس، مواد آلی و غیره باعث ایجاد تنوع رنگی قابل ملاحظه ای درذخایر تراورتن به رنگ های سفید، شیری، کرم تا بژ، صورتی، قهوه ای، طلائی، زرد، لیموئی، قرمز و سبز می توانندتشکیل شوند .
علاوه بر تنوع رنگی که باعث ایجاد زیبایی خاصی در این نوع ها می شود٬ این نوع سنگ را می توان از دو جهت مختلف برش داد . در صورتی که این نوع سنگ در جهت عمود برلایه بندی آن برده شود (Veincut )، لایه های مختلف آن در سطح پلاک بریده شده نمایان خواهند شد که توازی ٬ تنوع رنگی و تغییرات ضخامت لایه های رنگی در هنگام نصب باعث ایجاد هماهنگی خاصی در نمای ساختمان می شود.اما اگر تراورتن به موازات لایه ها بریده شود (fleuricut) یا (crosscut) منظره ای با اشکال و دوایر متحد المرکز به وجود می آید .
حفرات سنگ تراورتن معمولا به وسیله مخلوطی از سیمان سفید و میل ٬ ترکیبات اپوکسی رنگی یا رزین های پلی استر پر می شوند و یا به صورت پر نشده مورد استفاده قرار می گیرند . علاوه بر این از این سنگ ها به صورت ساب خورده (polished) ٬بدون ساب (unpolished) ٬ خشن شده (Honed) ٬ قدیمی شده (antique ) و غیره استفاده می شود .
به دلیل آن که ذخایر تراورتن اصولا ذخایری خاص و متعلق به عصر حاضر هستند٬ معمولافاقد چین خوردگی هستند و یا به ندرت چین های بسیار ملایمی در آنها دیده می شود . به همین علت میزان خردشدگی و پیچیدگی لایه های سنگی ذخایر تراورتن بسیارکم از ذخایر مرمریت٬ سنگ چینی٬سنگ لوح٬ ماسه سنگ و یا حتی سنگ آهک است .
بنابراین میزان کوپ دهی و پلاک دهی این نوع سنگ بسیار بهتر از سنگ های ذکر شده می باشد و پلاکها و اسلب های این نوع سنگ با ضخامت ها و ابعاد متفاوت به راحتی قابل استحصال است. از تراورتن بطور معمول برای کفپوش٬ پوشش دیوار٬ آب چکان و اطراف شومینه استفاده می شود . ذخایر بزرگ تراورتن بیشتر در کشور های ایتالیا٬ ایران٬ ترکیه آمریکا و مکزیک وجود دارد .
