تخریب ساختمان، شامل تخریب انتخابی اجزای ساختمان به ویژه برای بازیافت و مدیریت مواد دفعی است. این مورد با تخریب متفاوت است که در آن یک محل خاص با شدیدترین روشها به طور کلی از ساختمانها پاکسازی میشود. تخریب به عنوان ساخت معکوس خوانده میشود. فرایند تخریب ساختمانها به عنوان یک فعالیت قدیمی مطرح است که حوزه علمی در حال توسعه روش پایدار و سبز ساختمان ارتباط دارد. ساختمانها همانند هر چیز دیگر چرخه حیاتی دارند. تخریب ساختمان بر استفاده از مواد به کار رفته در ساخت ساختمان در شرایطی مربوط است که دیگر نمیتوان از ساختمان استفاده نمود.
هنگامی که ساختمان به پایان عمر مفید خود میرسد معمولاً تخریب شده و در برخی از قسمتها نگاه داشته میشود. انفجارهای ساختمانی یا تخریب دیوارهها برخی از انواع سبکهای تخریب هستند که نسبتاً ارزان قیمت بوده و روش پاکسازی محل برای ساختمانهای ایجاد کرده و فراهم میسازند. از سویی دیگر این روشها مقادیر زیادی مواد دفعی را ایجاد مینمایند. اجزا در ساختمانهای جدید هنوز هم ممکن است ارزشمند باشند و برخی مواقع ارزشمندتر از زمان ساخت ساختمان هستند. تخریب به ویژه برای برداشت آن چیزی است که معمولاً تحت عنوان مواد دفعی خوانده میشود و میتوان از آنها به عنوان مواد ساختمانی استفاده کرد.
انواع تخریب ساختمان
روشهای معمول تخریب
تخریب معمولاً به دو طبقه بندی تقسیم میشود که شامل ساختار و غیر ساختار است. تخریب غیر ساختاری تحت عنوان ایجاد حالت نواری نرم خوانده میشود و از کاربرد غیر ساختمانی، دستگاهها، درب، پنجره و مواد تکمیل شده تشکیل شده است. استفاده مجدد از این انواع مواد معمول بوده و در بسیاری از موقعیتها و محلها بازار خاصی را به خود اختصاص داده است. تخریب ساختمانی شامل جداسازی اجزای ساختمانی یک ساختمان است. معمولاً این مورد تنها برای استفاده از مواد معدنی کم هزینه مانند آجرهای مورد استفاده، سنگ و چوب اضافی انجام میشود. در گذشته، ساختمانهای سنگی رار خراب نموده و از سنگ آن مجدداً استفاده میکردند.
همچنین دزدیدن سنگها از ساختمانهایی مرسوم بوده است که به طور کامل تخریب نشده بودند. استفاده از آجر و سنگ آهک به طور خاص سابقه طولانی در استفاده مجدد و بازیافت دارد و دلیل آن قابلیت دوام و تغییر رنگ آنها در طول زمان است.
انواع تخریب ساختمانی
عملیات تحریب در بسیاری از فعالیتهای عمرانی و ساختمانی به عنوان اولین و حساسترین بخش از عملیات اجرایی است. متاسفانه طی سالهای اخیر آمار حوادث صنعت ساختمان در کشور نمایانگر آن است که تخریبهای غیر اصولی، تبعات و آسیبهای جانی و مالی سنگینی را به همراه داشته است. به طور کلی حوادث ناشی از تخریب در سه مرحله قبل، جین و بعد از تخریب به وقوع مییوندد. به منظور تخریب یک بنا میتوان از روشهای مختلفی با توجه به وضعیت ساختمان استفاده کرد که این روشها شامل موارد زیر است.
روش انفجار
استفاده از چاشنیهای انفجاری در ساختمانهای بزرگ یکی از روشهای تخریب به شمار میرود. این روش که باید با دقت و بعضاً با محاسبات لازم و همچنین اطلاع رسانی قبلی صورت گیرد عموماً در محلهای باز و نسبتاً وسیع صورت گرفته و از سرعت تخریب بالایی نیز برخوردار است.
روش دستی
یکی از روشهای معمول در ترخیب ساختمانهای نسبتاً کوچک، استفاده ار روش گام به گام به صورت دستی و از بالا به پایین است. در این روش دسته بندی مصالح و جداسازی آنها امکان پذیر بوده و از سرعت کمتری نیز برخوردار است باید از افراد مجرب استفاده شود و رعایت نکات ایمنی بسیار حائز اهمیت است.
روش مکانیکی
معمولاً در ساختمانهای بتنی مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش به بخشهای مقاوم ساختمان به وسیله ماشین آلاتی نظیر پیکور یا به وسیله گویهای سنگین ضربه وارد شده تا مجل مورد نظر تخریب شود که عموماً با سر و صدای زیاد همراه بوده و باید قبل از شروع عملیات، اطلاع رسانی به اهالی محل صورت گیرد.
مراحل تخریب
برای ساختمانهایی که تخریب آن مشکلی برای ساختمانهای اطراف نداشته باشد یا اینکه در اطراف آن ساختمانی نباشد یا مصالح آن مورد نیاز نباشد از تخریب یا یک لودر استفاده میکنید و ساختمان را بدون سبک سازی تخریب میکنید. و به وسیله کامیون، نخالهها را بار میزنید. اما اگر مصالح آن مورد استفاده و دارای ارزش اقتصادی باشد تخریب آن مهم است و باید طبق اصوصل تخریب شود.
همچنین در مواردی که ساختمان امکان صدمه برای ساختمانهای اطراف داشته باشد.