دلایل جدا شدن سنگ از نمای ساختمان

یکی از مصالحی که این روز ها به وفور در نمای ساختمان ها مشاهده می شود، سنگ است سنگ از دید معماری و زیبائی بنا را سنگین و دارای انسجام می کند و به ساختمان های شهر هویت معنا داری می بخشد. سنگ از مصالحی است که با توجه به آلودگی های شهری ، دیرتر از بقیه مصالح کثیف شده و تمیز کردن آن هم نسبت به بقیه مصالح ساده تر است. در مورد سنگهای نما ضریب انبساط حرارتی کانی های مختلف سنگ و همچنین ملات پشت آن باید در یک حدود باشد تا از خرد شدن سنگ و جدا شدن آن از ملات جلوگیری به عمل آید. عواملی که باعث جدا شدن سنگ نما می شود را در زیر بیشتر توضیح میدهیم.

مقاومت سنگ ، تحت تاثیر عوامل مختلفی از قبیل هوازدگی ، سرما ، گرما و آتش سوزی ، دائما تغییر میابد. در کلان شهر ها حضور گاز هایی نظیر ۲SO ,2O و ۲CO می تواند یکی از عوامل مربوط به هوازدگی شیمیایی باشد که به وفور در هوا وجود دارد و سنگ های نمای ساختمانی بیشتر تحت تاثیر آنها مقاومت خود را از دست می دهند. برخی عوامل فیزیکی نظیر انجماد و ذوب آب داخل حفره ها ، سنگ را تحت تاثیر قرار می دهد لازم به توضیح می باشد که عوامل هوازدگی شیمیایی و فیزیکی تواما عمل می کنند . غالبا سبب تغییر رنگ ، شکسته شدن و جدا شدن سنگ از بنا می شود همچنین اجرای نماسازی در داخل و خارج ساختمان توسط افراد فاقد آموزش های لازم با مصالح سنتی نیز می تواند یکی از دلایل جدا شدن سنگ باشد و نیز میزان تخلخل در اثر نفوذ آب باران به داخل حفره های سنگ تاثیر به سزایی دارد این حفره ها خود غالبا تحت اثر شیمیایی محلول های طبیعی بر روی بعضی از کانیهای موجود در سنگ به وجود می آیند در هوای صفر درجه زمستان آبی که داخل خلل و فرج سنگ (و یا بعضا به پشت سنگ نما) نفوذ می نماید. منجمد شده و موجب می گردد. که در سنگ ترکهای عمده ای ایجاد گردد. این ترکها به مرور زیاد تر شده تا اینکه موجب افتادن تمام و یا قطعه ای از سنگ نما می گردد نیروی قوی زلزله را هم می توان یکی از دلایل مهم بشمار آورد به این صورت که رابطه مستقیم نیروی جانبی زلزله با وزن ساختمان ها با توجه تفاوت ضریب انتقال حرارتی و همچنین متفاوت بودن میزان انبساط و انقباض قسمت ملات پشت سنگ را نسبت به خود مصالح بیرونی نما و بخش سفت کاری موجود ملاحظه می گردد که با گذشت زمان نه چندان طولانی ، سنگ ها جدا شده و حتی اسکوپ های سیمی نیز از افتادن آنها جلوگیری نمی کند.

درسطح بعضی از سنگهای نما خلل و فرجی موجود است. که این سوراخ ها برای نصب بسیار مناسب هستند زیرا ملات و ماسه و سیمان پشت سنگ به داخل این سوراخ ها نفوذ نموده و مانع جدا شدن آن از نما می گردد از جمله این سنگ ها می توان انواع سنگ های تراورتن را نام برد بعضی از سنگ ها مانند سنگ های باغ ابریشم و مرمر و یا مرمریت و انواع سنگ های چینی دارای سطحی صیقلی بوده و با توجه به اینکه سنگ خاصیت مکندگی چندانی ندارد به خوبی به نما نمی چسبد و ممکن است بعد از مدتی از نما جدا شده و سقوط نماید برای جلوگیری از این کار باید از پشت آنها را بوسیله میله های مخصوصی که به آن اصطلا اسکوب می گویند به دیوار محکم نمود.
اکثرا دیده شده است ساختمان هایی که در نما از سنگ مرمریت استفاده کردند بعد از گذشت کمتر از ۵ سال و با شرایط محیطی و آب و هوایی مانند شهر تهران به مرور زمان سنگ از نما جدا شده و افتاده است. این به دلیل رشته های آهکی موجود در سنگ مرمریت می باشد. که بر اثر سرما و گرما و نم باران و شرایط جوی دیگر بازتر شده و خود را از بستر ملات سیمان ول کرده و به زمین می افتد اضافه می شود. که سنگ های آهکی در مناطقی که بارندگی زیاد بوده و گاز کربنیک موجود در فضا بیش از اندازه باشد. برای نمای خارجی ساختمان ها چندان مناسب نمی باشد (به ویژه انواع تراورتن ها)

سنگ گرانیت به علت سخت بودن و کم بودن خلل و فرج آن (تخلخل کم) در پشت سنگ و جذب آب بسیار کم برای نصب در نما با ملات سیمان و ماسه به تنهایی کار کاملا غیر حرفه ای و مشکل ساز می باشد. چون دوغاب را به خوبی جذب نمی کند و به همین دلیل معمولا چسبندگی کافی بین سنگ و دوغاب به وجود نمی آید. این موضوع باعث می شود. تا کمتر از یک سال سنگ خود را از ملات جدا کرده و از نما بیافتد این اشکال گرانیت با بستن و مهار کردن سنگ گرانیت تا قسمت زیادی بر طرف می شود. چنانچه این کار با چاک دادن سنگ و بستن آن با سیم گالوانیزه قبل از دوغاب ریزی انجام گیرد (اسکوپ سنگ) نامیده می شود. روش دیگر آن نصب خشک است. که جزئیات متفاوتی دارد و امروزه بسیار رایج است.